Từ đầu năm 2024 đến giữa năm 2025, màn ảnh rộng Việt Nam chứng kiến làn sóng phim kinh dị bùng nổ với tần suất chưa từng có. Nếu trước đây thể loại này chỉ xuất hiện nhỏ giọt vào mùa lễ hoặc Halloween như một “gia vị lạ”, thì hiện tại, phim kinh dị đang trở thành “xương sống” doanh thu của nhiều cụm rạp – dù đi kèm với nó là những tranh cãi không dứt về chất lượng và tính sáng tạo.
Cột mốc đánh dấu sự trỗi dậy mạnh mẽ của phim kinh dị Việt là thành công vang dội của “Quỷ cẩu” vào đầu năm 2024. Bộ phim không chỉ phá mốc 100 tỷ đồng – điều hiếm gặp với phim nội địa – mà còn kích hoạt làn sóng các dự án “ăn theo” thể loại tâm linh – giật gân liên tiếp ra rạp.
Một số phim như “Đèn âm hồn” và “Quỷ nhập tràng” đạt doanh thu trên 100 tỷ đồng, nhưng vẫn vấp phải nhiều ý kiến chê bai về kịch bản rời rạc và diễn xuất hời hợt. “Dưới đáy hồ” được kỳ vọng bởi đề tài song trùng nhưng nhanh chóng gây thất vọng vì kỹ xảo sơ sài và câu chuyện thiếu chiều sâu. “Năm mười” và “Âm dương lộ”, dù mang màu sắc khác biệt – thiên về tâm lý hoặc hành trình – đều bị đánh giá là sa đà vào chiêu trò, không thuyết phục được người xem.
Phim Dưới đáy hồ
“Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu” là trường hợp hiếm hoi vừa thành công thương mại với 239 tỷ đồng, vừa nhận được phản hồi tích cực nhờ yếu tố trinh thám – kinh dị được kết hợp mạch lạc, nhân vật có chiều sâu. Trong khi đó, “Út Lan: Oán linh giữ của” – dù còn gây tranh cãi về diễn xuất – lại ghi điểm nhờ không khí dân gian rùng rợn đặc trưng và thông điệp ẩn dụ, hiện đã thu về gần 90 tỷ đồng.
Giai đoạn cuối năm 2025 hứa hẹn vẫn sẽ là “mùa phim kinh dị” với nhiều tựa phim được quảng bá rầm rộ: “Hoàng Tử Quỷ” (đạo diễn Trần Hữu Tấn, chuyển thể tiểu thuyết), “Làm giàu với ma 2” (tiếp nối phần một từng gây tiếng vang), “Heo năm móng” (thuộc vũ trụ linh dị của Võ Thanh Hòa), “Cô dâu ma” (hợp tác Việt – Thái, diễn viên chính Rima Thanh Vy và JJ Krissanapoom), “Nhà ma xó, Nhà ma Yeong Deok” (dự án hợp tác Việt – Hàn).
Trước tình trạng “phát triển nóng”, không ít khán giả bắt đầu tỏ ra hoài nghi. Một bộ phận công chúng cho rằng các nhà làm phim đang lạm dụng yếu tố tâm linh dân gian để câu khách, nhưng lại thiếu đầu tư vào nội dung và kỹ thuật, khiến phim dễ rơi vào lối mòn.
Nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã thẳng thắn nhìn nhận: “Hiện tượng này là quy luật thị trường. Điện ảnh tư nhân phát triển theo quy luật này. Chỉ khi nào khán giả chán, không xem nữa thì các nhà sản xuất khắc ngừng lại”. Bà cũng lưu ý: “Vấn đề cần phải xem xét là các phim này có giá trị nhân văn nào không hay chỉ thuần tuý giải trí?… Nếu thực như thế, thì chuyện giải quyết vấn đề lại thuộc về sự điều tiết của cơ quan chức năng”.
Nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã.Ảnh: VTV
Về nguyên nhân khiến các nhà sản xuất “ưu ái” dòng phim này, bà Nhã cho rằng: “Việc cho nhập ồ ạt phim kinh dị (ma) của Thái Lan và Hàn Quốc là một cú mồi, khiến các nhà sản xuất và tác giả phim cho rằng đó là trào lưu lạ có thể hốt bạc… Cái gì quá cũng nhàm. Rồi chính khán giả sẽ là người điều tiết, thanh lọc quyết liệt nhất”.
Không ít nhà chuyên môn lo ngại việc chạy theo phong trào sẽ dẫn đến trùng lặp ý tưởng, mô-típ cũ, thiếu tính sáng tạo. Tuy nhiên, theo bà Trịnh Thanh Nhã, điều này không đáng lo nếu người làm phim đủ hiểu sâu và có bản lĩnh: “Lịch sử Việt Nam, đất nước Việt Nam còn rất nhiều điều bí ẩn chưa được khai thác… Nếu quan tâm đến những điều này, phim kinh dị Việt sẽ mang màu sắc tâm linh và xây dựng được những hình tượng chí khí ngất trời của người Việt chứ không chỉ… doạ ma”.
Tuy nhiên, bà cũng thừa nhận rằng: “Về cơ bản, các phim kinh dị của ta làm chưa đạt mức ‘doạ ma’ chứ chưa nói đến những giá trị nhân văn này khác”.
Tác giả: Hà Phương – VOV.VN
Nguồn trích dẫn: Sự trỗi dậy của phim kinh dị Việt Nam và bài toán giữ chân khán giả